2012-06-20
Omdat wij als wijkcommissie wel eens wat meer over onze mooie eendenkooi ‘Kooilust’ wilden weten hebben wij afgesproken met beheerder/boswachter Joris Hellevoort.
Wij ontmoeten hem voor de ingang van de Eendenkooi. Joris is een jonge man die het leuk vond om zijn verhaal te doen. Hij vertelt ons hoe bijzonder de voormalige Eendenkooi is die niet meer als zodanig gebruikt wordt. En dat de kooi met omliggende gronden uit de 18e eeuw stamt.
Hij legt uit dat (eenden)kooien jaren geleden plekken waren waar diverse soorten in het wild levende eenden voor consumptie werden gevangen. Hij vertelt gepassioneerd dat hij zelf uit een geslacht van kooikers komt, dit waren de beheerders van de kooien. De eendenkooi ‘Kooilust’, waar we voor staan, legt hij uit, bestaat uit een flinke vijver waar enkele sloten op uitkomen, de zogenaamde vangpijpen. De pijp was aan weerszijden voorzien van rietschermen zodat de eenden de kooiker niet zagen. Om overvliegende eenden te lokken had de kooiker op de kooiplas een groot aantal staleenden die hij dagelijks voerde. Zij waren gewend aan de kooiker en zijn hond. Als het jachtseizoen geopend was gooide de kooiker wat voer bij de inhammen tussen de rietschermen. De lokeenden hadden dat als eerste door en zwommen er heen. Wilde eenden die dat zagen en ook wel trek hadden in een lekker hapje werden zo de vangpijpen in gelokt. Daarna liet de kooiker of de kooihondjes zich steeds bij de gaten van de rietschermen zien en werden de eenden naar het einde van de pijp gejaagd. Daar werden ze gevangen en hier schijnt ook het gezegde ‘de pijp uit gaan’ vandaan te komen.
Joris vertelt dat eendenkooien steeds vaker gebruikt worden om eenden te ringen voor wetenschappelijk onderzoek. Dit gebeurt niet in de voormalige eendenkooi ‘Kooilust’, deze is veranderd in een natuur- en stiltegebied. Hij vertelt dat het een gevarieerd bos is met boomsoorten zoals de es, wilg, els, eik, populier en lijsterbes met leefruimte voor watervogels en amfibieën. Een bijzondere vogel die recentelijk Kooilust heeft aangedaan, is de ijsvogel. Ook worden er regelmatig reeën gezien.
Als wij verder lopen door het park van de eendenkooi komen wij de bruggetjes tegen waar wij de leuningen van missen. Hierop vertelt Joris dat door vandalisme de leuningen steeds vernield werden en in het water werden gegooid. Er is bewust gekozen om deze niet meer terug te plaatsen. Het is te kostbaar en het is dweilen met de kraan open. Zo is ook het toegangsbruggetje naar de eendenkooi dusdanig vernield dat er besloten werd het dan maar helemaal weg te halen. Helaas zijn er enkele plekken die het steeds moeten ontgelden. Zoals de prullenbak die zo nu en dan in de brand wordt gestoken en banken die vernield worden. In 2010 is de elektriciteitskast die de pomp bedient rond oud en nieuw opgeblazen. Dit alles is een grote schadepost en levert in 3 jaar een schadepost op van € 10.000,-.
Op de vraag hoe vaak hij in de eendenkooi komt geeft hij aan dat hij gemiddeld voor werkzaamheden eens in de 3 weken komt. Het is krap maar Joris heeft 1800 ha onder zijn beheer, met grote gebieden als De Bilt, Bunnik, Zeist en Driebergen. Daarnaast gebieden in Loenersloot, Breukelen, Harmelen. Hij vertelt tevens dat het bos in en rond de eendenkooi zoveel mogelijk met rust wordt gelaten. Als het nodig is haalt hij dode bomen en takken weg, van de takken maakt hij aan de kant van het fietspad naar
Vleuten rillen. Dat zijn muurtjes van takken waar insecten en kleine diertjes dol op zijn. Op onze vraag wat hij graag zou willen voor dit gebied antwoord hij dat hij graag vrijwilligers zou willen hebben. In het verleden waren er bijvoorbeeld nestkasten voor vleermuizen, deze zijn dusdanig op, dat het mooi zou zijn als er nieuwe komen. Bruggetjes die kapot zijn moeten gerepareerd en in de kooi zelf moet ook af en toe iets gebeuren. De plas en de vangpijpen moeten ook af en toe schoongemaakt. Helaas is er voor onderhoud niet voldoende geld. Van de gemeente Stichtse Vecht ontvangt het Utrechts Landschap een beheervergoeding voor het jaarlijks regulier onderhoud. Dit is lang niet toereikend. Joris zou het dus fijn vinden als mensen zich als vrijwilliger aanmelden.
Noot van de redactie:
Enkele jaren geleden verkocht de gemeente Maarssen de Eendenkooi voor het symbolische bedrag van € 1,- aan het Utrechts Landschap. Dit om bescherming van dit bijzondere gebied te waarborgen.
Meer informatie:
Stichting Het Utrechts Landschap beschermt natuur en erfgoed in de provincie Utrecht. Help ook mee en word beschermer, kijk op www.utrechtslandschap.nl voor meer informatie.
Aanmelden als vrijwilliger?
Dit kan via een e-mail of telefoontje naar de wijkcommissie.
Nel van Zijderveld